Sharon Ponsteen (35) is freelance onderzoeksjournalist voor regionale media zoals Tubantia. In 2018 volgde zij de deeltijdopleiding Onderzoeksjournalistiek aan het Open Eyes Institute.
Waarom heb je ervoor gekozen om de onderzoeksjournalistiek in te gaan?
“Als kind was ik al nieuwsgierig naar wat er om mij heen en in de wereld gebeurde. Hoewel schrijven altijd als een rode draad door mijn leven liep, heb ik de stap naar de journalistiek nooit gewaagd. Tot een paar jaar geleden. Ik werkte in de letselschadebranche en raakte gefascineerd en geïnspireerd door de verhalen van slachtoffers. Ik besefte mij dat ik eigenlijk niets liever wilde dan verhalen vertellen en onderzoek doen naar hoe dingen écht in elkaar zitten, maar ook naar hoe het beter kan. Na het volgen van een cursus onderzoeksjournalistiek aan de Hogeschool Utrecht, was het vuur voor deze richting van de journalistiek in mij aangewakkerd en besloot ik om de éénjarige deeltijdopleiding aan het Open Eyes Institute te volgen. Hier heb ik ontzettend veel van geleerd. Je ontvangt kritische feedback en krijgt een duidelijk beeld hoe het in de praktijk werkt doordat je direct met een eigen onderzoek aan de slag gaat.”
Wat zijn voor jou de grootste uitdagingen als freelancer in de journalistiek?
“Tijdens de opleiding ben ik gestart als ondernemer. Het is aan het begin echt wel even zoeken geweest hoe ik uit het schrijven van onderzoeksverhalen een fatsoenlijk salaris kon halen. Maar door een beroep te doen op verschillende subsidiepotjes en door in gesprek te gaan met het publicerend medium over vergoedingen, kan ik nu rondkomen van mijn opdrachten. Het werken als freelancer kan daarnaast soms best eenzaam zijn. Je draait niet mee op een redactie en bent geen onderdeel van een team, terwijl het soms erg fijn is om even met iemand te kunnen overleggen over een onderwerp of om samen naar je werk te kijken. Dat mis ik als freelancer wel. Gelukkig heb ik inmiddels een aantal mensen om mij heen verzameld, waaronder oud-medestudenten en docenten van het Open Eyes Institute, waar ik mee kan sparren en die mij af en toe feedback geven op mijn verhalen. Hoe meer mensen kritische feedback kunnen geven op je werk, hoe meer je ervan kunt leren.”
Naast je werk als onderzoeksjournalist, studeer je op dit moment ook rechten aan de Open Universiteit. Waarom heb je hiervoor gekozen?
“Het onderzoek waar ik aan heb gewerkt tijdens de opleiding aan het Open Eyes Institute ging over arbeidsongevallen. En hoewel ik al bekend was met de schrijnende verhalen rond dit thema, door mijn ervaring met de letselschadewereld, werd mij toen pas duidelijk hoe veel informatie hierover is te vinden. Na de opleiding ben ik voort gaan bouwen op deze informatie en onderzoek blijven doen naar arbeidsongevallen en arbeidsmigranten. Door rechten te gaan studeren aan de Open Universiteit wil ik mij verder gaan specialiseren op dit gebied. Ondanks dat het best pittig is om ernaast te doen, merk ik nu al dat het mij helpt in mijn werk.”
Welke tips heb jij nog meer voor beginnende journalisten die ook graag als onderzoeksjournalist willen werken?
“Schrijf je in voor een cursus! Er zijn er genoeg. Als je twijfelt: het is de investering waard. De deeltijdopleiding onderzoeksjournalistiek die ik heb gevolgd, heeft mij enorm geholpen. En zorg er daarnaast voor dat je zichtbaar bent als journalist. Het opbouwen van een netwerk kost tijd, maar probeer connecties te maken en gesprekken aan te gaan met anderen uit het werkveld. Wees je ervan bewust dat je ontzettend veel kunt leren van andere journalisten. Hoewel het echt wel even geduurd heeft, weten mensen mij inmiddels ook te vinden.”